2. TRANSFOMASI MASYARAKAT

2.1 Peluasan kuasa asing di Indonesia dan  Myanmar pada abad ke-19

Oleh-AHMAD BIN YAAKOB

Hasil pembelajaran-membincangkan faktor dan cara perluasan kuasa asing di Indonesia dan Myanmar pada abadke-19

Pengertian/konsep.

Perluasan kuasa asing merupakan aktiviti memperluaskan autoriti sesebuah negara menerusi perolehan tanah jajahan  bagi menguasai politik dan ekonomike atas negara lain. Menurut George Nadel dan Perry Curtis, imperialisme ialah proses perkembangan kuasa melalui campur tangan secara langsung atau tidak langsung terhadap politik dan ekonomi sesebuah kerajaan, bangsa atau masyarakat ke atas bangsa dan masyarakat yang lain.[1] 

Abad ke-19 merupakan zaman imperialisme Barat terhadap negara-negara Asia Tenggara. Pada mulanya, peluasan kuasa Barat adalah untuk menguasai kepentingan perdagangan rempah sahaja tetapi   berlaku Revolusi Perindustrian di Eropah, peluasan kuasa Barat semakin rancak sehingga berjaya menjajah hampir semua negara di Asia Tenggara kecuali Thailand.

a.Faktor-faktor peluasan kuasa asing.

1.Perlumbaan kuasa-kuasa asing untuk mendapatkan tanah jajahan.

2.Ketenteraan dan teknologi persenjataan.

3.Revolusi perindustrian di Eropah.

4.Sumber bahan mentah yang banyak di Asia Tenggara.

5.Mencari negara pasaran.

6.Menyebarkan agama.

7.Pembukaan Terusan Suez.

8.Beban orang putih.[2]

---

[1] Ruslan Zainuddin dan Abd Sukor Yusuf,AceAhead Teks STPM Sejarah Malaysia dan Asia Tenggara (1800-2000)Penggal 3  Edisi Kemaskini, (Shah Alam: Oxford Fajar,2013) ,294.. 

[2] “Perluasan Kuasa Asing ”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 3, , (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013) 120 .   

Ekonomi Sara Diri

Oleh-AHMAD BIN YAAKOB

Ekonomi Sara Diri

Sistem ekonomi sara diri bermaksud akiviti yang hanya dilaksanakan untuk menampung keperluan harian. Hasil yang dikeluarkan tidak bertujuan untuk dijual atau diperdagangkan. Lebihan yang ada akan diperdagangkan atau ditukarkan dengan keperluan asas yang lain. Kegiatan yang dilakukan tertumpu kepada pertanian padi, perikanan secara kecil-kecilan, penternakan, dan pemungutan hasil hutan.

       Kegiatan tersebut tidak memerlukan modal yang besar dan peralatan yang digunakan ialah peralatan primitif dan digunakan oleh keturunan yang terdahulu.Kegiatan ekonomi sara diri bersifat keperluan diri dan keluarga dan tidak mementingkan kelebihan untuk diperdagangkan serta tidak wujud satu pengkhususan kerja yang jelas.

       Kegiatan ekonomi sara diri ialah kegiatan utama yang dijalankan oleh rakyat Indonesia sebelum kedatangan Barat.[1]

1.a.Ciri-ciri ekonomi tradisional di Indonesia

1.Pertanian secara sara diri untuk keperluan keluarga.

2.Penggunaan teknologi pertanian secara tradisional.

3.Tanah dikuasai oleh tuan tanah.

4.Kawasan penanaman yang terhad  dan menggunakan buruh keluarga.

5.Penggunaan modal yang kecil dan terhad.

6.Aktiviti ekonomi tradisional seperti pertanian tradisional, ternakan, perikanan, memburu binatang, mencari hasil hutan, kraftangandan sistem barter.[2]

Pertanian

Kegiatan ekonomi yang utama di Indonesia ialah penanaman padi. Padi ditanam di sepanjang dataran pantai lanar, Iembah, lembangan, dan lereng gunung berapi yang diteres.Penanaman padi sawah diusahakan secara giat di Pulau Jawa dan Madura kerana kesuburan tanah dan terdapat sistem pengairan. Padi sawah dituai pada bulan April setiap tahun dengan menggunakan kaedah primitif.

Selain penanaman padi sawah, padi huma atau padi bukit juga ditanam oleh masyarakat peribumi Indonesia. Padi ini ditanam di kawasan Timur Jawa yang lebih kering dan di lereng bukit yang tinggi.Kaedah penanaman padi bukit ialah sesuatu yang primitif, iaitu tebang dan bakar. Sebelum musim hujan, petani akan membakar kawasan hutan. Pembakaran hutan akan dilakukan sebanyak tiga kali untuk memastikan kesuburan tanah. Penanaman padi bukit hanya akan berlaku selama dua hingga tiga tahun di atas kawasan yang sama. Selepas itu, petani akan berpindah ke tempat lain dan melakukan kaedah yang sama.

Selain tanaman padi huma, tanaman lain seperti ubi kayu dan tanaman berasaskan ubi juga ditanam untuk menambahkan hasil keluaran makanan. Jagung juga penting sebagai bahan makanan dalam ekonomi sara diri Jagung ditanam di Madura, Jawa Timur, dan Sumatera. Tanaman ini diperkenalkan oleh Portugis pada abad yang ke-16.

       Masyarakat Indonesia juga menanam tebu dan kelapa. Tebu ditanam di wilayah Cheribon, dataran Pantai utara, bahagian Tengah Jawa, Jogjakarta  dan Surakarta.

Kelapa terdapat di seluruh pelosok Indonesia. Kelapa hidup subur di kawasan yang mempunyai suhu tinggi, hujan lebat, dan tanah yang berlumpur.Masyarakat peribumi Indonesia menanam rempah ratus seperti bunga cengkih, buah pala, dan kayu cendana. Bunga cengkih banyak ditanam di pulau-pulau Maluku, buah pala di Pulau Bonda, dan kayu cendana di Pulau Timur.[3]

 Perusahaan

Perusahaan batik diusahakan oleh masyarakat peribumi Indonesia. Perusahaan batik dijalankan secara kecil-kecilan di Jawa Tengah. Aktiviti ini dilakukan sebelum musim menuai padi dan musim memungut hasil tanaman.

      Masyarakat Jawa menghasilkan corak batik yang mempunyai unsur alam seperti burung, kupu-kupu, buah-buahan dan sebagainya. Seni melukis corak batik ini diturunkan daripada satu generasi kepada generasi yang lain. Biasanya, kemahiran membuat batik akan diajar oleh ibu kepada anak perempuan mereka.[4]

---

[1] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2013),296.  

[2] “Sistem ekonomi”, dalam Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 3, , (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013) 117.

[3] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3,299

[4] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2015),293.

3.2 Sistem Ekonomi tradisional dan sara diri di Indonesia pada abad ke-19

Oleh-AHMAD BIN YAAKOB

Ekonomi Sara Diri

Sistem ekonomi sara diri bermaksud akiviti yang hanya dilaksanakan untuk menampung keperluan harian. Hasil yang dikeluarkan tidak bertujuan untuk dijual atau diperdagangkan. Lebihan yang ada akan diperdagangkan atau ditukarkan dengan keperluan asas yang lain. Kegiatan yang dilakukan tertumpu kepada pertanian padi, perikanan secara kecil-kecilan, penternakan, dan pemungutan hasil hutan.

       Kegiatan tersebut tidak memerlukan modal yang besar dan peralatan yang digunakan ialah peralatan primitif dan digunakan oleh keturunan yang terdahulu.Kegiatan ekonomi sara diri bersifat keperluan diri dan keluarga dan tidak mementingkan kelebihan untuk diperdagangkan serta tidak wujud satu pengkhususan kerja yang jelas.

       Kegiatan ekonomi sara diri ialah kegiatan utama yang dijalankan oleh rakyat Indonesia sebelum kedatangan Barat.[1]

1.a.Ciri-ciri ekonomi tradisional di Indonesia

1.Pertanian secara sara diri untuk keperluan keluarga.

2.Penggunaan teknologi pertanian secara tradisional.

3.Tanah dikuasai oleh tuan tanah.

4.Kawasan penanaman yang terhad  dan menggunakan buruh keluarga.

5.Penggunaan modal yang kecil dan terhad.

6.Aktiviti ekonomi tradisional seperti pertanian tradisional, ternakan, perikanan, memburu binatang, mencari hasil hutan, kraftangandan sistem barter.[2]

Pertanian

Kegiatan ekonomi yang utama di Indonesia ialah penanaman padi. Padi ditanam di sepanjang dataran pantai lanar, Iembah, lembangan, dan lereng gunung berapi yang diteres.Penanaman padi sawah diusahakan secara giat di Pulau Jawa dan Madura kerana kesuburan tanah dan terdapat sistem pengairan. Padi sawah dituai pada bulan April setiap tahun dengan menggunakan kaedah primitif.

Selain penanaman padi sawah, padi huma atau padi bukit juga ditanam oleh masyarakat peribumi Indonesia. Padi ini ditanam di kawasan Timur Jawa yang lebih kering dan di lereng bukit yang tinggi.Kaedah penanaman padi bukit ialah sesuatu yang primitif, iaitu tebang dan bakar. Sebelum musim hujan, petani akan membakar kawasan hutan. Pembakaran hutan akan dilakukan sebanyak tiga kali untuk memastikan kesuburan tanah. Penanaman padi bukit hanya akan berlaku selama dua hingga tiga tahun di atas kawasan yang sama. Selepas itu, petani akan berpindah ke tempat lain dan melakukan kaedah yang sama.

Selain tanaman padi huma, tanaman lain seperti ubi kayu dan tanaman berasaskan ubi juga ditanam untuk menambahkan hasil keluaran makanan. Jagung juga penting sebagai bahan makanan dalam ekonomi sara diri Jagung ditanam di Madura, Jawa Timur, dan Sumatera. Tanaman ini diperkenalkan oleh Portugis pada abad yang ke-16.

       Masyarakat Indonesia juga menanam tebu dan kelapa. Tebu ditanam di wilayah Cheribon, dataran Pantai utara, bahagian Tengah Jawa, Jogjakarta  dan Surakarta.

Kelapa terdapat di seluruh pelosok Indonesia. Kelapa hidup subur di kawasan yang mempunyai suhu tinggi, hujan lebat, dan tanah yang berlumpur.Masyarakat peribumi Indonesia menanam rempah ratus seperti bunga cengkih, buah pala, dan kayu cendana. Bunga cengkih banyak ditanam di pulau-pulau Maluku, buah pala di Pulau Bonda, dan kayu cendana di Pulau Timur.[3]

 Perusahaan

Perusahaan batik diusahakan oleh masyarakat peribumi Indonesia. Perusahaan batik dijalankan secara kecil-kecilan di Jawa Tengah. Aktiviti ini dilakukan sebelum musim menuai padi dan musim memungut hasil tanaman.

      Masyarakat Jawa menghasilkan corak batik yang mempunyai unsur alam seperti burung, kupu-kupu, buah-buahan dan sebagainya. Seni melukis corak batik ini diturunkan daripada satu generasi kepada generasi yang lain. Biasanya, kemahiran membuat batik akan diajar oleh ibu kepada anak perempuan mereka.[4]

---

[1] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2013),296.  

[2] “Sistem ekonomi”, dalam Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 3, , (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013) 117.

[3] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3,299

[4] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2015),293.

SISTEM SOSIAL DI INDONESIA

OLEH-AHMAD BIN YAAKOB

Hasil pembelajaran :menjelaskan konsep dan susun lapis masyarakat di Indonesia pada abad ke-19.
KONSEP SISTEM SOSIAL DI INDONESIA
Negara Indonesia mengamalkan sistem sosial yang bercorak tradisional berasaskan sistem feudal. Sistem sosial terdiri daripada golongan pemerintah dan golongan yang diperintah.

Susun lapis masyarakat di Indonesia.

1.Sultan/Raja

2.Kerabat Diraja.

3.Pembesar/Uleebalang/ Golongan Bangsawan/ Ulamak

4.Rakyat.[1]

       Sebelum kedatangan Belanda, Indonesia terdiri daripada beberapa buah kerajaan yang berasingan seperti kerajaan Mataram dan kerajaan Bantam di Jawa.Masyarakat di kerajaan-kerajaan tersebut mempunyai susun lapis tersendiri tetapi secara keseluruhannya terdapat hierarki atau susun lapis berbentuk piramid.

       Di Jawa Tengah, terdapat dua golongan, iaitu golongan pemerintah dan golongan diperintah. Lapisan teratas terdiri daripada kerabat diraja dan golongan bangsawan. Golongan diperintah menduduki lapisan bawah yang terdiri daripada rakyat biasa, iaitu petani, pekerja, pedagang, dan hamba.

       Raja dan kerabatnya mentadbir kawasan yang selalunya terdiri daripada kumpulan etnik mereka sendiri. Kerabat diraja membantu raja dalam pentadbiran di peringkat pusat dan mendiami kawasan ibu kota. Selain menjalankan tugas pentadbiran, mereka juga melaksanakan upacara keagamaan dan ritual di wilayah atau kerajaan mereka. Golongan pemerintah ini menguasai tanah dan perdagangan maritim. Raja dipandang sebagai pusat kosmos.

       Terdapat juga raja dan kerabat diraja yang memerintah negeri yang terdiri daripada beberapa kumpulan etnik, contohnya Jawa, Sumatera dan Kalimantan. Di kawasan Jawa, Sunda, Sulawesi Selatan, Maluku, dan Kalimantan, susun lapis masyarakat peribumi agak jelas.Golongan pemerintah dapat mengumpul harta dan menghantar anak-anak mereka ke sekolah.

       Di Jawa, raja, kerabat diraja, dan golongan bangsawan agak terasing daripada masyarakat disebabkan pengaruh agama dan tradisi. Golongan keturunan diraja dibahagikan mengikut darjat keturunan yang masingmasing mempunyai status dan prestij sendiri dalam masyarakat.Dalam masyarakat, status Priyayi dianggap lebih tinggi dan dihormati daripada status golongan lain. Priyayi merupakan golongan berkedudukan di Jawa seperti pegawai tinggi dalam kerajaan.

       Rakyat yang kebanyakannya petani membayar cukai dan amat setia kepada golongan pemerintah. Petani merupakan majoriti daripada masyarakat dan menjadi tunjang kegiatan ekonomi bagi seluruh kawasan. Indonesia merupakan sebuah negara agraria, maka kegiatan pertanian adalah lebih penting berbanding bidang lain.

       Hamba menduduki lapisan paling bawah. Kehidupan mereka bergantung kepada tuan mereka. Golongan ini biasanya dibebani dengan hutang-piutang.Di Jawa, lapisan masyarakatnya dipisahkan mengikut tahap bahasa yang berbeza, gelaran, dan peraturan perkahwinan.Pada akhir abad ke-19, susun lapis masyarakat di fawa agak kompleks apabila muncul satu golongan pegawai kerajaan dan profesional kesan daripada perkembangan pendidikan. Terdapat keperluan untuk melatih rakyatnya bagi memenuhi bidang perkhidmatan dalam kerajaan dan bidang perdagangan.

Kesimpulan

      Masyarakat peribumi di  Indonesia terpengaruh dengan unsur agama dan kepercayaan. Keadaaan tersebut menyebabkan mereka terlalu mentaati raja lmaharaja mereka.Selepas penjajahan Barat, susun lapis masyarakat  Indonesia mula melalui perubahan. Kedudukan dan kuasa tradisi golongan Bupati (Indonesia) dan Mandarin (Vietnam) merosot kerana mereka digantikan oleh pegawai Eropah atau golongan yang berpendidikan Barat.

---

[1]“Sistem Sosial”, Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 3, , (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013) 116 .    

Institusi Pembesar di Vietnam

OLEH-AHMAD BIN YAAKOB

Konsep pembesar

Pembesar ialah pegawai kerajaan yang dilantik oleh raja atau maharaja untuk menjawat jawatan tertentu dan melaksanakan tugas-tugas dalam bidang kuasa yang diberikan kepadanya sebelum kemasukan pengaruh BaratNegara di Asia Tenggara mengamalkan sistem pemerintahan beraja dan disokong oleh sistem pembesar.[1]

Pembesar

Sistem pembesar di vietnam diwujudkan untuk membantu maharaja dalam meraksanakan tugas dan melicinkan pentadbiran. Pembesar memainkan peranan penting dalam sistem politik Thailand dan Vietnam. Mereka menduduki lapisan kedua dalam struktur sosial masyarakat iaitu selepas maharaja sebagai golongan pemerintah.

Maharaja mengagihkan tugasnya kepada golongan pembesar di peringkat pusat, daerah, dan kampung.Ini tidak bermakna bahawa kuasa mutlak maharaja terjejas. Maharaja masih memegang kuasa mutlak dan segala keputusan dari aspek pentadbiran, sosial, dan ekonomi dalam tangan maharaja.Pembesar di pelbagai peringkat mempunyai tanggungjawab tertentu dari segi politik, ekonomi, dan sosial.[2]

Institusi Pembesar di Vietnam

Vietnam pada abad ke-19 di bawah Maharaja Gia Long merupakan sebuah kerajaan pusat. Segala urusan pentadbiran kerajaan berpusat di Hue. Vietnam tidak mempunyai pembesar yang  terdiri daripada golongan bangsawan. Kedudukan dan kuasa  golongan bangsawan sebagai pembesar di peringkat pusat, daerah, mahupun di kampung telah dihapuskan oleh Maharaja Gia Long.

       Kedudukan dan kuasa pembesar Vietnam terletak pada golongan Mandarin (Quan) yang merupakan golongan sarjana yarg berpendidik Confucius. Golongan ini mempunyai kedudukan istimewa dalam pentadbiran kerajaan. Golongan Mandarin mengetuai setiap birokrasi dalam kerajaan vietnam. Golongan Mandarin ini dipengaruhi oleh sistem pentadbiran Tanah Besar China.

       Di vietnam, setiap lapisan masyarakat berpeluang menjadi Mandarin (Quan)dengan syarat mereka mendapat pendidiian tinggi berasaskan pendidikan  confucius. Mereka akan dipilih meralui peperiksaan dalam bidang bahasa dan kesusasteraan china. Mereka jua perlu mendapat sokongan daripada seorang Mandarin.Quan dibahagikan berdasarkan peringkat atau graduan yang mempunyai taraf yang paling tinggi ialah Quan Awam. Taraf Quan Awam lebih tinggi daripada taraf Quan Tentera. Quan Awam perlu mengetuai tentera atau membuat keputusan yang berkaitan dengan ketenteraan di peringkat daerah walaupun mereka tidak pernah mendapat apa-apa latihan ketenteraan.[3]

       Pentadbiran pusat yang terletak di Hue bertanggungiawab kepada pentadbiran negara, pelaksanaan undang-undang, dan sistem pendidikan. Dalam hal ini, pentadbiran pusat dibantu oleh enam Kementerian (Quan), iaitu:

(a) Kewangan.

(b) Peperangan.

(c) Kehakiman.

(d) Istiadat (Upacara) yang bertanggungjawab terhadap pendidikan dan perhubungan luar serta takurim bulan.

(e) Perkhidmatan awam yang bertanggungjawab menentukan pelantikan, tugas, kenaikan, dan penurunan pangkat.

(f) Kerja raya yang bertanggungjawab terhadap pembangunan tali air seperti di Lembah Sungai Merah di Tongking.

       Dasar kerajaan ditetapkan oleh Majlis Sukt (co-mat-vien) yarrg dipengerusikan oleh Maharaja. Majlis Sulit ini dianggotai oleh empat orang Menteri Kanan yang bertindak sebagai Ketua Jabatan dan beberapa orang pegawai istana. Majlis bertanggungjawab meluluskan atau memberikan pandangan kepada Maharaja dalam hal ehwal pentadbiran negara dan membantu menyelesaikan perkara yang tidak dapat diselesaikan di peringkat Kementerian (Quan).

       Pembesar di peringkat daerah menjalankan tugas seperti mengutip cukai,menguruskan hal kehakiman, merekrut dan melatih anggota tentera, serta menjalankan upacara keagamaan dan adat istiadat.Dalam sistem pemerintahan Vietnam, desa atau raan merupakan unit pentadbiran yang paling bawah. Masyarakat desa merupakan suku-suku keluarga dan ketua desa (Iy xuan).Iy xuan mempunyai tanggungjawab moral terhadap ahli masyarakat.[4]

       Pembesar desa menjalankan tugas seperti:

(a) Menyelia projek awam untuk memperbaiki keadaan desa.

(b) Membahagikan tanah dan air untuk pertanian.

(c) Membahagikan tanah desa kepada petani.

(d) Menentukan individu yang akan terlibat dalam memenuhi kerahan kerajaan.

---

[1] Ruslan Zainuddin dan Abd Sukor Yusuf,AceAhead Teks STPM Sejarah Malaysia dan Asia Tenggara (1800-2000)Penggal 3  Edisi Kemaskini, (Shah Alam: Oxford Fajar,2014) ,280.   

[2] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2013),290

[3] Ibid,291

[4] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2015),289.

Pembesar di Vietnam pada abad ke-19

OLEH-AHMAD BIN YAAKOB

a.Konsep pembesar

Pembesar membantu Maharaja Vietnam menguruskan semua aspek pemerintahan di Vietnam  pembesar dilantik oleh Maharaja dan menjadi orang perantara antara raja dengan rakyat. Kedudukan pembesar sangat penting dan beradahierarki kedua selepas Maharaja. Pembesar memainkan peranan penting membantu raja menguruskan pemerintahan negara dan berfungsi dari segi politik, ekonomi dan sosial.

B.Hierarki pembesar di Vietnam.

Pembesar di Vietnam dibahagikepada tiga peringkat.

a.Peringkat Pusat .(Mandarin/Quan)

b.Peringkat daerah.

c.Peringkat kampung.

c.Peranan pembesar di Vietnam.

1.Golongan bangsawan Mandarin/Quan/Nai merupakan menteri kanan kepada raja.

2.Mengetuai jabatan/krom dan membantu raja menguruskan pemerintahan dan pentadbiran.

3.Membatu raja menjaga keselamatan negara.

4.Mengurudkan kutipan cukai.

5.Menguruskan soal perdagangan dan pelaburan.

6.Membantu raja dalam soal keagamaan.

7.Menguruskan soal adat istiadat negara.

8.Meyediakan kemudahan asas kepada rakyat.[1]

---

[1] “Pembesar”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 3, , (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013)114.

Institusi Pembesar di Vietnam

oleh- AHMAD BIN YAAKOB

HPMemerihalkan konsep, hierarki dan peranan pembesar di Vietnam

Pembesar

Sistem pembesar di vietnam  diwujudkan untuk membantu  maharaja dalam meraksanakan tugas dan melicinkan pentadbiran. Pembesar memainkan peranan penting daram sistem politik  Vietnam. Mereka menduduki lapisan kedua dalam struktur sosial masyarakat iaitu selepas maharaja sebagai golongan pemerintah.

maharaja mengagihkan tugasnya kepada golongan pembesar di peringkat pusat, daerah, dan kampung.Ini tidak bermakna bahawa kuasa mutlak maharaja terjejas. Maharaja masih memegang kuasa mutlak dan segala keputusan dari aspek pentadbiran, sosial, dan ekonomi dalam tangan maharaja.

       Pembesar di pelbagai peringkaf mempunyai tanggungjawab tertentu dari segi politik, ekonomi, dan sosial.

Vietnam pada abad ke-19 di bawah Maharaja Gia Long merupakan sebuah kerajaan pusat. Segala urusan pentadbiran kerajaan berpusat di Hue.  Vietnam tidak mempunyai pembesar yang  terdiri daripada golongan bangsawan. Kedudukan dan kuasa  golongan bangsawan sebagai pembesar di peringkat pusat, daerah, mahupun di kampung telah dihapuskan oleh Maharaja Gia Long.

       Kedudukan dan kuasa pembesar vietnam terletak pada golongan Mandarin (Quan) yang merupakan golongan sarjana yarg berpendidik Confucius. Golongan ini mempunyai kedudukan istimewa dalam pentadbiran kerajaan. Golongan Mandarin mengetuai setiap birokrasi dalam kerajaan vietnam. Golongan Mandarin ini dipengaruhi oreh sistem pentadbiran Tanah Besar China.

       Di vietnam, setiap lapisan masyarakat berpeluang menjadi Mandarin (Quan)dengan syarat mereka mendapat pendidiian tinggi berasaskan pendidikan  confucius. Mereka akan dipilih meralui peperiksaan dalam bidang bahasa dan kesusasteraan china. Mereka jua perlu Mendapat sokongan daripada seorang Mandarin.Quan dibahagikan berdasarkan peringkat atau greduan yang mempunyai taraf yang paling tinggi ialah Quan Awam. Taraf Quan Awam lebih tinggi daripada taraf Quan Tentera. Quan Awam perlu mengetuai tentera atau membuat keputusan yang berkaitan dengan ketenteraan di peringkat daerah walaupun mereka tidak pernah mendapat apa-apa latihan ketenteraan.

       Pentadbiran pusat yang terletak di Hue bertanggungiawab kepada pentadbiran negara, pelaksanaan undang-undang, dan sistem pendidikan. Dalam hal ini, pentadbiran pusat dibantu oleh enam Kementerian (Quan), iaitu:

(a) Kewangan.

(b) Peperangan.

(c) Kehakiman.

(d) Istiadat (Upacara) yang bertanggungjawab terhadap pendidikan dan perhubungan luar serta takurim bulan.

(e) Perkhidmatan awam yang bertanggungjawab menentukan pelantikan, tugas, kenaikan, dan penurunan pangkat.

(f) Kerja raya yang bertanggungjawab terhadap pembangunan tali air seperti di Lembah Sungai Merah di Tongking.

       Dasar kerajaan ditetapkan oleh Majlis Sulit (co-mat-vien) yarrg dipengerusikan oleh Maharaja. Majlis Sulit ini dianggotai oleh empat orang Menteri Kanan yang bertindak sebagai Ketua Jabatan dan beberapa orang pegawai istana. Majlis bertanggungjawab meluluskan atau memberikan pandangan kepada Maharaja dalam hal ehwal pentadbiran negara dan membantu menyelesaikan perkara yang tidak dapat diselesaikan di peringkat Kementerian (Quan).

       Pembesar di peringkat daerah menjalankan tugas seperti mengutip cukai,menguruskan hal kehakiman, merekrut dan melatih anggota tentera, serta menjalankan upacara keagamaan dan adat istiadat.Dalam sistem pemerintahan Vietnam, desa atau raan merupakan unit pentadbiran yang paling bawah. Masyarakat desa merupakan suku-suku keluarga dan ketua desa (Iy xuan).Iy xuan mempunyai tanggungjawab moral terhadap ahli masyarakat.

       Pembesar desa menjalankan tugas seperti:

(a) Menyelia projek awam untuk memperbaiki keadaan desa.

(b) Membahagikan tanah dan air untuk pertanian. (c) Membahagikan tanah desa kepada petani.

(d) Menentukan individu yang akan terlibat dalam memenuhi kerahan kerajaan.

Konsep dan peranan raja di Vietnam

l.l.l Raja

Sistem beraja merujuk kepada bentuk kerajaan yang wujud di sesebuah negara. Pemerintah di sesetengah negara menggunakan gelaran yang berbeza. Pemerintah Vietnam menggunakan gelaran Maharaja manakala pemerintah Thailand menggunakan gelaran Raja. Melalui sistem tersebut, raja atau maharaja bertindak sebagai ketua pemerintah tertinggi dalam negara, menguasai ekonomi negara,menggubal undang-undang, mengetuai angkatan tentera, dan menjadi ketua agama.Raja atau maharaja menjadi golongan yang menduduki lapisan teratas dalam susun lapis masyarakat.

Sistem raja dan maharaja diamalkan bertujuan untuk memelihara keamanan, mengekalkan kemerdekaan, dan menjamin kesejahteraan rakyat dan negara.

Institusi Raja di Vietnam

Konsep raja

 Pemerintah Vietnam menggunakan gelaran Maharaja. Sistem maharaja di Vietnam agak sama dengan sistem maharaja yang diamalkan di Tanah Besar China. Ini disebabkan kedudukan Vietnam yang berdekatan dengan China. Antara tahun III S.M. sehingga 939 Masihi, Vietnam berada di bawah pemerintahan langsung China. Maka secara tidak langsung, Vietnam menerima dan mengamalkan kebudayaan, falsafah, dan ciri-ciri sosiopolitik China.

       Hubungan dan pengaruh China amat jelas dalam institusi pemerintahan Vietnam. Vietnam akan menghantar utusan ke Peking apabila berlaku pertukaran pemerintahan. Sebagai contoh, pemerintah dari keluarga Nguyen diiktiraf oleh peking sebagai maharaja. Maharaja-maharaja Nguyen daripada Maharaja Gia Long sehingga Maharaja Thien-Tri menerima mohor pelantikan daripada wakil Peking yang berada di Hanoi. Hubungan Vietnam-China berterusan sehingga kepada permohonan bantuan dan perlindungan. Pada tahun 1882, Maharaja Tu Duc menghantar utusan diraja ke Peking memohon bantuan apabila menghadapi masalah pencerobohan Perancis.Vietnam menggunakan model pemerintahan China. Contohnya, konsep politik China seperti mandat dari syurga dan amalan dasar tutup pintu yang diterapkan dalam institusi kemaharajaan Vietnam.

Peranan Maharaja

Politik

Raja merupakan ketua kerajaan yang berkuasa mutlak dalam pemerintahan dan urusan keagamaan. Raja berperanan sebagai ketua negara dan ketua pentadbir. Raja mempunyai sumber autoriti dan mempunyai kuasa mutlak dalam pentadbiran. Raja dipercayai mendapat mandat dari syurga atau tuhan untuk memerintah sesebuah negara.

Raja akan melantik pegawai dalam kalangan anggota kerabat diraja dan memberi mandat kepada untuk menjalankan tugas-tugas rasmi dalam bidang keagamaan, melayani aduan rakyat, meraikan duta-duta asing dan lain-lain  hal berkaitan  pentadbiran. Politik dan pentadbiran raja memperlihatkan ciri pemusatan kuasa melalui birokrasi pusat yang kukuh.

       Maharaja berada di puncak pentadbiran dan menjadi tanggungiawab setiap maharaja dari Dinasti Nguyen untuk mengekalkan sistem politik model China dan menentang perubahan. Mempunyai kuasa mutlak dalam semua aspek pentadbiran dan pemerintahan. Hanya maharaja sahaja yang boleh menjatuhkan hukuman bunuh.

       Mentadbir dengan bantuan pembesar di peringkat pusat, daerah, dan kampung.Selaras dengan model China, maharaja dianggap sebagai thein-tu (anak tuhan/syurga), iaitu wakil tuhan yang diberi mandat untuk memerintah. Berdasarkan konsep model China, rakyat memberi kesetiaan yang tidak berbelah bahagi kepada maharaja dan maharaja harus memerintah masyarakat dengan adil dan saksama.

       Bertindak sebagai ketua kerajaan dalam sistem birokrasi dan dibantu oleh enam kementerian yang diketuai oleh golongan Mandarin.Menjadi pengerusi Majlis Tertinggi yang dianggotai oleh enam orang menteri kanan. Tugas majlis ini adalah untuk memberi pandangan kepada maharaja berkaitan dengan hal ehwal pentadbiran.Memelihara kedaulatan negara dan mempertahankan negara daripada ancaman dalam atau luar negara. Ini akan menjamin kedudukan maharaja kekal di puncak kekuasaan.

EKONOMI

 Menguasai semua bidang ekonomi, iaitu kegiatan pertanian, tanah, hasil cukai negara, kegiatan perdagangan, dan perlombongan. Berhak menentukan sistem sukatan, ukuran, dan timbangan. Menduduki hierarki teratas dalam susun lapis masyarakat. Mengetuai adat resam dan adat istiadat dalam masyarakat. Menjadi pemimpin agama Buddha dan penaung kepada golongan sangha Buddha.

SOSIAL

       Menentukan kehidupan rakyat berada dalam keadaan tenteram dan aman selaras dengan konsep mandat dari syurga.Memainkan peranan selaras dengan kepercayaan umum dalam kalangan masyarakat bahawa maharaja merupakan punca ilmu dan kemakmuran ekonomi serta menjadi bapa kepada rakyat. Maharaja bercita-cita untuk membawa imej ibu kota negara China ke Asia Tenggara. Dengan ini, tumpuan utama maharaja ialah terhadap bandar Hue. Bangunan utama di bandar Hue berbentuk seperti istana di China. Hue dibentuk seakan-akan bandar Peking dengan wujudnya Bandar Larangan, Bandar Diraja, dan Bandar Ibu Kota. Semua bangunan dari segi lokasi dan narna ditiru daripada bandar Peking. Misalnya, pintu gerbang di sebelah selatan menuju ke Bandar Larangan diberi nama Pintu Gerbang Puncak atau Ngo Mon.Pemberian nama tersebut bertujuan untuk menghormati raja sebagai manusia yang memiliki martabat yang tinggi di dunia.

FAKTOR-FAKTOR PEMBENTUKAN MALAYSIA 1963

OLEH- AHMAD BIN YAAKOB

Hasil pembelajaran-membincangkan faktor-faktor pembentukan Malaysia

Pembentukan Malaysia

Latar belakang.

Idea pembentukan Malaysia telah dicadangkan sejak awal kurun ke-19 oleh beberapa orang pegawai British.. Pada 27 Mei 1961, Tuanku Abdul Rahman bersetuju dengan pembentukan Malaysia. Beliau telah mengumumkan dalam majlis makan tenga hari anjuran Persatuan Wartawan Luar Negeri di Hotel Adelphi, Singapura.Pembentukan Malaysia yang terdiri daripada Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura menjadi kenyataan pada 16 September 1963.[1]

Faktor-Faktor Pembentukan Malaysia

1.Politik

i.Ancaman komunis di Singapura,

Komunis menyusup masuk ke dalam Parti Tindakan Rakyat (PAP) pimpinan Lee Kuan Yew sejak 1959.Pengaruh komunis semakin kuat apabila bekas anggota PAP berhaluan kiri menubuhkan menubuhkan Barisan Sosialis yang dipimpin oleh Lim Chin Siong.Kekalahan calon PAP dalam dua pilihanraya kecil tahun  1961 bagi kawasan Hong Lim dan Anson memperlihatkan pengaruh komunis semakin merebak di Singapura.[2]

ii.Ancaman komunis di Sarawak.

Ancaman komunis juga wujud di Sarawak yang diperjuangkan beberapa buah pertubuhan yang bermatlamat menjadikan Sarawak sebuah negara komunis.Pada hakikatnya pengaruh komunis telah menyusup ke Sarawak sejak  pemerintahan Jepun lagi. Pada tahun1947 komunis Sarawak telah menubuhkan Liga Belia Demokratik Cina Seberang Laut untuk menyebarkan fahaman komunis tetapi diharamkan  pada tahun 1949.

     Kemudian muncul Persatuan Belia Maju Sarawak yang menggunakan taktik menghasut pelajar menentang British dengan alasan pihak British adalah anti-pendidikan Cina. Selain itu persatuan ini memperalatkan kesatuan sekerja menentang pemerintahan British di Sarawak. Pengaruh komunis di Sarawak semakin kuat sehingga berjaya mempengaruhi Parti Bersatu Rakyat Sarawak SUPP. Kerajaan Beitish di Sarawak bimbang dengan pengaruh komunis dalam SUPP lalu melancarkan “Operasi Pisang” untuk menghapuskan ancaman komunis. Namun usaha British ini gagal. Pengaruh komunis dalam SUPP semakin kuat.[3] 

iii.Ancaman komunis di Indonesia dan Brunei.

Parti komunis Indonesia berjaya merebak ke wilayah-wilayah Borneo sehingga British rasa terancam. Kerajaan British semakin terdesak apabila pengaruh komunis menular ke Brunei. Memandangkan ancaman komunis ini,British menyokong cadangan Tunku Abdul Rahman membentuk Gagasan Malaysia yang terdiri daripada Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak, Singapura dan Brunei. Dengan adanya gabungan tersebut, maka diharapkan dapat menjadi benteng bagi melemahkan ancaman komunis.[4]

iv.Mempercepatkan proses kemerdekaan.

Sabah, Sarawak dan Singapura masih menjadi jajahan British sedangkan Persekutuan Tanah Melayu telah merdeka. Brunei ketika itu masih menjadi negeri naungan British dan diperintah oleh seorang sultan.Memandangkan ancaman komunis di wilayah Brunei, Sarawak dan Singapura membimbangkan, British telah mencadangkan pemerintahan sendiri bagi wilayah-wilayah Boerneo atau bergabung dengan Persekutuan Tanah Melayu.

Tunku Abdul Rahman berpendapat kaedah yang paling efektif  untuk menangani ancaman komunis adalah melalui gabungan. Tambahan pula wilayah-wilayah yang kecil ini akan dapat kemerdekaan dalam masa yang singkat selaras dengan seruan Piagam Atlantik 1945.British telah bersetuju dengan cadangan tersebut dan berjanji akan memberi kemerdekaan kepada Sabah, Sarawak, Brunei dan Singapura sekiranya mereka bersetuju menyertai Gagasan Malaysia.[5]

2.Ekonomi

Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Sabah, Sarawak  dan Brunei mempunyai ciri=ciri etnik, kebudayaan, geografi , ekonomi dan sejarah yang sama. Pembentukan Malaysia akan membolehkan kerjasama ekonomi yang erat dalam kalangan semua negara anggota. Negeri-negeri tersebut yang kaya dengan hasil bumi masing-masing akan membawa kemajuan ekonomi yang pesat. Hubungan perdagangan di kalangan negara anggota akan meningkatkan hasil negara.

      Penubuhan Persekutuan Malaysia akan membawa manafaat ekonomi kepada Singapura  yang dapat menjamin bekalan bahan mentah seperti getah  dan bijih timah untuk perkembangan perusahaannya. Singapura pula boleh memasarkan barangan keluarannya ke Tanah Melayu dan   peranannya sebagai pelabuhan bebas tidak akan terjejas.[6]

3.Sosial

i.Keseimbangan kaum.

Tunku Abdul Rahman bimbang timbulnya masalah ketidakseimbangan kaum sekiranya hanya Singapura yang menyertai Persekutuan Malaysia. Bilangan kaum Cina akan melebihi kaum Melayu kerana 80% penduduk Singapura terdiri daripada kaum Cina. Di Tanah Melayu, orang Melayu hanya 49% dan 51% merupakan kaum Cina dan India. Situasi ini pasti akan mencabar kedudukan orang Melayu sebagai golongan peribumi.

      Kemungkinan orang Melayu akan kehilangan kedudukan istimewa dan hak mereka akan dicabar oleh kaum lain. Perkara ini akan membankitkan masalah perkauman. Penyertaan Sabah, Sarawak dan Brunei ke dalam Persekutuan Malaysia akan dapat mengimbangi komposisi kaum dan mengelakkan masalah perkauman kerana ketiga-tiga buah negeri Sabah, Srawak dan Brunei mempunyai kaum bumiputera yang ramai.[7]

---

[1]Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2015),193.

[2]Ruslan Zainuddin dan Abd Sukor Yusuf,AceAhead Teks STPM Sejarah Malaysia dan Asia Tenggara (1800-2000)Penggal 3  Edisi Kemaskini, (Shah Alam: Oxford Fajar,2013) ,201.  

[3] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3,194

[4] Ibid,194

[5] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2016),195.

[6] Ibid,195.

[7] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2015),195.

LANGKAH-LANGKAH MENGATASI ANCAMAN KOMUNIS

OLEH-AHMAD BIN YAAKOB

Hasil Pembelajaran-Menghuraikan langkah-langkah mengatasi ancaman Parti Komunis Malaya.

Parti Komunis Malaya (PKM) dan Darurat.

Komunisme adalah ideologi yang dikemukan oleh Karl Marx pada penghujung abad ke-19.Pada tahun 1919, Communist International (Comintern) ditubuhkan di Moscow. Pembentukan Parti Kuomintang menyebabkan ideologi komunisme berkembang pesat di Tanah Melayu dan Singapura.Pada tahun 1930 Parti Komunis Malaya (PKM) ditubuhkan di Singapura. Pada bulan Mac 1948 , Moscow mengarahkan supaya PKM melancarkan pemberontakan bersenjata.[1]

Perkembangan PKM 1930-1948

1.PKM mengamalkan dasar yang tgas di Tanah Melayu untuk mengguling British.

2.Pada tahun 1930 British mengharamkan PKM, PKM bergerak secara sulit.

3.Taktik

Menyusup ke dalam kesatuan sekerja, sekolah swasta dan pertubuhan belia Cina.

Menganjurkan pemogokan.

4.Pengaruh PKM meningkat pada tahun 1937 apabila Jepun menyerang China, kedudukan PKM semakin mantap.

5.British bekerjasama dengan PKM untuk menentang kemasukan Jepun ke Tanah Melayu.

6.PKM menjadi pelindung orang Cina daripada kekejaman Jepun.

7.Unit-unit rahsia ditubuhkan.

8.Gerakan Rakyat atau “Min Yuen”, PKM menggunakan penduduk Cina di di tepi hutan untuk menghantar bekalan makanan,ubat-ubatan dan maklumat kepada mereka.

9.Kekosongan pentadbiran dari 15 Ogos 1945-12 September 1945 digunakan PKM untuk membalas dendam.

10.PKM melancarkan pemberontakan bersenjata bermula 12 Jun 1948.

Darurat 1948

Darurat ialah istilah yang digunakan untuk merujuk kepada keadaan huru-hara di Tanah Melayu akibta kebangkitan komunis antara tahun 1948-1960. Kekacauan itu dicetuskan oleh Parti Komunis Malaya (PKM) yang berjuang untuk menubuhkan sebuah negara komunis secara kekerasan di Tanah Melayu.[2]

1.Pada 7 Julai 1948 Undang-Undang Darurat dilaksanakan.

2.Kerosakan semakin bertambah akibat keganasan PKM.

3.Pengganas komunis meningkat dari 5000 orang kepada 8000 pada tahun 1950.

4.Masyarakat Cina menyokong PKM dengan memberi bantuan kepada mereka melalui “Min Yuen”.

5.Pada 7 Oktober 1951 Pesuruhjaya Tinggi, Sir Henry Gurney ditembak mati oleh PKM.

Langkah-langkah kerajaan British membenteras Komunis.

i.Langkah-lanhkah ketenteraan

1.Menguatkuasa undang-undang Darurat.

2.Memperkukuhkan bidang ketenteraan.

3.Bantuan ketenteraan negara Komanwel.

4.Pasukan polis khas, Pasukan Polis Persekutuan, Home Guard serta Mata-Mata Khas ditubuhkan dan dipertingkatkan jumlah anggota.

5.Perintah berkurung dikuatkuasa di kawasan yang disyaki terancam oleh pengganas komunis.

6.Konsep kawasan putih dan kawasan hitam diiytiharkan.

ii.Langkah-langkah bukan ketenteraan

1.Sekatan jalan raya dan kawalan kampung.

2.Penggunaan kad pengenalan.

3.Rancangan Briggs.

4.Perpindahan setinggan Cina ke Kampung Baru.

5.Catuan makanan.

6.Kerjasama antara kaum.

7.Jawatankuasa Kerja Perang.

8.Perang psikologi.[3]

---

[1]“Perjuangan Mencapai Kemerdekaan”, dalam Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 3, (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013) ,75.   

[2]Ruslan Zainuddin dan Abd Sukor Yusuf,AceAhead Teks STPM Sejarah Malaysia dan Asia Tenggara (1800-2000)Penggal 3  Edisi Kemaskini, (Shah Alam: Oxford Fajar,2013) ,184.

[3]“Perjuangan Mencapai Kemerdekaan”, dalam Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 3,77.