FOKUS STPM P3 2016-CARA PERLUASAN KUASA ASING KE MYANMAR

1.MELALUI PERJANJIAN

PERJANJIAN YANDABO

British telah meluaskan kekuasaannya ke Myanmar melalui perjanjian.Pada tahun 1824 Perang Inggeris-Burma I tercetus selama hampir dua tahun. Peperangan ini dimenangi oleh pihak British. Sebagai pihak yang kalah, Myanmar terpaksa menandatangani satu perjanjian yang berat sebelah. Perjanjian ini dikenali sebagai Perjanjian Yandabo. Perjanjian ini ditandatangani pada 24 Februari 1826.[1]

KESAN PERJANJIAN YANDABO 1824.

Kekalahan Myanmar dalam peperangan ini menyebabkan maruah negara tersebur tercalar.Myanmar tidak lagi digeruni oleh jirannya selepas terbunuhnya  panglima tentera Maha Bandula.

      Perjanjian Yandabo juga menyebabkan Myanmar tidak mempunyai kuasa untuk campur tangan terhadap hal ehwal di Assam dan Manipur. British juga berjaya memperolehi wilayah yang subur dan strategik di Hilir Myanmar seperti Arakan, Tenasserim,Manipur dan Assam.

      Perjanjian ini dianggap berat sebelah oleh pihak Myanmar namun negara tersebut terpaksa akur pada penjajah British. Ini menyebabkan perasaan anti-British semakin meningkat dalam kalangan pemerintah dan rakyat Myanmar.[2]

2.MELALUI PEPERANGAN.

Cara Peluasan Kuasa British di Myanmar (1552 -1553)

Perang Inggeris-Myanmar II (1852 -1853)

(a) Hubungan antara British dengan Myanmar semakin tegang apabila Raja Pagan Min enggan membayar ganti rugi.

(b) Komander Lambert bertindak menenggelamkan beberapa buah kapal di pelabuhan Myanmar.

(c) Lord Dalhousie menghantar pasukan tentera ke Rangoon dan menuntut pembayaran ganti rugi sebanyak seratus juta paun dalam tempoh sehingga 1 April 1852 tetapi Myanmar enggan membayarnya.

(d) British mengisytiharkan perang ke atas Myanmar pada Mei 1852 dan bermulanya Perang Inggeris-Myanmar II apabila angkatan British yang diketuai oleh Leftenan Jeneral Godwin melancarkan serangan terhadap Myanmar.

(e) Wilayah demi wilayah jatuh ke tangan British. British berjaya menawan Martaban, Rangoon, Prome, dan Pegu. (f) Mejar Arthur Purves Phayre dilantik sebagai Pesuruhjaya Pegu pada 20

Disember 1852. British berjaya mengalahkan Myanmar dalam tempoh Iapan bulan sahaja. Kesan Perang Inggeris-Myanmar II (1S52 - 1853)

(a) Penaklukan Pegu penting bagi British kerana kawasan ini merupakan jalan darat ke China. Pegu juga merupakan kawasan pertanian dan membekalkan kayu jati untukkegunaan angkatan laut seperti membina kapal.

(b) British memperoleh pelabuhan seperti Rangoon, Martaban, dan Bassein. Ini bermakna Myanmar Hulu terputus dari laut dan tidak mempunyai sebarang pelabuhan. Keadaan ini pasti akan menjejaskan pembangunan ekonomi Myanmar kerana Myanmar menjadi negara

daratan terpencil dari dunia luar.

(c) Arakan, Tennaserim, dan Pegu disatukan di bawah pentadbiran seorang Ketua Pesuruhjaya Tinggi British.

(d) Raja Myanmar hanya berkuasa di Myanmar Hulu.

(e) Myanmar terpaksa menjalankan perdagangan dengan kawasan taklukan British.

Peluasan Kuasa British di Myanmar (1885)

 Seperti peluasan kuasa British di Myanmar pada tahun 1852, peluasan kuasa British pada tahun 1885 juga melibatkan perang, iaitu Perang Inggeris-Myanmar III.

 British berazam menguasai seluruh Myanmar disebabkan kekayaan hasil kayu jati Myanmar manakala istana Myanmar berusaha untuk menebus maruah negara.

faktor Peluasan Kuasa British di Myanmar (1885)

Ketidakstabilan politik Myanmar

(a) Raja Mindon Min meninggal dunia tanpa mewasiatkan penggantinya. Berlaku rampasan kuasa dalam kalangan putera-putera. Pada tahun 1878, Raja Thibaw dilantik sebagai raja Myanmar.

(b) Raja Thibaw seorang raja yang lemah dan kejam serta di bawah pengaruh isterinya, Ratu Supayalat. Pemerintahan Raja Thibaw penuh dengan kekacauan politik dan keadaan kacau-bilau kerana kerajaannya penuh dengan saudara-mara dan orang kesayangannya yang tidak berkaliber. Pegawai-pegawai yang berwibawa dan berkaliber disingkirkan.

(c) Raja Thibaw menjatuhkan hukuman bunuh ke atas 80 ahli keluarganya yang cuba merampas takhta kerajaan. Peristiwa pembunuhan beramai-ramai ini menjejaskan perdagangan di Myanmar Hulu.

(d) Pemerintahan yang penuh dengan kekejaman dan huru-hara membimbangkan Residen Inggeris di Myanmar Hulu. pada bulan September 1879, seorang Residen British di Kabul, Sir Louis Cavagnari dibunuh. Pada bulan Oktober, Residensi di Mandalay dengan cepatnya

ditutup.

(e) Hubungan Inggeris-Myanmar semakin tegang apabila Raja Thibaw mengenakan monopoli diraja dalam bidang perdagangan.

EKONOMI

1.Desakan saudagar British

2.Masalah Syarikat Perdagangan Bombay-Burma/Myanmar.

SOSIAL

1.Masalah kasut. Rujukn edaran yang telah diberikan.

CARA PERLUASAN KUASA BRITISH DI MYANMAR 1885

1.Perang Inggeris-Myanmar III.

a.Perselisihan tentang Syarikat Perdagangan Bombay-Myanmar.

b.Perancis sokong Myanmar.

c.Dasar luar-ditentukan British

d.Kata dua British.

Kesan Perang Inggeris-Burma.

1.British menguasai seluruh Burma dan Burma menjadi jajahan British.

2.Dinasti Konbaung dan institusi beraja Myanmar berakhir, Thibaw dan keluarganya dibuang negeri ke India.

3.Penyatuan Burma Hilir dan Burma Hulu.

4.Hluttaw dikekalkan dalam pentadbiran British tetapi kuasanya dihadkan.[3]

2.faktor dan cara peluasan kuasa asing di Myanmar.

FOKUS STPM P3 SISTEM RESIDEN

Pengenalan Sistem Residen.

Sistem Residen diperkenalkan secara rasmi di Perak 1874 selepas Perjanjian Pangkor dan kemudiannya diperluaskan ke Selangor 1875, Pahang 1888 dan Negeri Sembilan 1889. Sistem Residen merupakan satu bentuk sistem pemerintahan secara tidak langsung di Negeri-Negeri Melayu di Pantai Barat Tanah Melayu.[1]

      Mengikut Sistem Residen, Residen ialah seoang pegawai British yang dilantik untuk menasihati sultan dan nasihatnya itu mesti dipatuhi dalam semua perkara, kecuali berkaitan dengan agama Islam dan adat istiadat Melayu. Walaupun Perjanjian Pangkor dikatakan menjamin kedaulatan raja-raja dan kedudukan negeri-negeri Melayu sebagai wilayah di bawah perlindungan British, tetapi kuasa memerintah kuasa memerintah sebenarnya berada di tangan Residen British yang mentadbir atas nama sultan.[2]

      Residen berkuasa dalam semua sistem pentadbiran negeri, termasuk kutipan cukai dan kawalan ke atas hasil negeri.Raja-raja Melayu kini terpaksa patuh kepada nasihat Residen yang bertanggungjawab kepada Residen Jeneral, iaitu Gabenor Negeri-Negeri Selat.[3]British perkenalkan beberapa perubahan secara beransur-ansur di negeri-negeri Melayu melalui institusi-institusi politik tradisi yang wujud ketika itu.[4]

b)Penubuhan Majlis Mesyuarat Negeri.

i.Ditubuhkan untuk membincangkan perkara-perkara yang melibatkan pentadbiran negeri.

ii.Berperanan untuk menemukan pegawai British dan pembesar Melayu supaya mereka dapat berunding tentang perkara-perkara yang menyentuh kepentingan masyarakat Melayu.

iii.Pada peringkat awal penubuhan, Majlis Mesyuarat Negeri berperanan sebagai badan penasihat.

iv.Dianggotai oleh sultan sebagai ketua, Residen British, 12 orang pembesar Melayu dann seorang wakil Cina.

v.Mesyuarat ini dikendalikan dalam Bahasa Melayu.

vi.Tidak mempunyai kuasa perundangan yang luas.

vii.Kuasa sultan dalam majlis juga terbatas kerana hanya berkuasa dalam agama Islam dan adat-istiadat Melayu.[5]

c)Sistem pentadbiran Tanah.

i.Telah mewujudkan kestabilan politik bagi membolehkan British meneruskann usaha

mengeksloitasi kekayaan ekonomi di Neger-Negeri Melayu.

ii.British mengambil langkah-langkah untuk menyusun semula sistem pentadbiran tanah.

iii.Memperkenalkan undang-undang dengan menjadikan tanah sebagai hak milik persendirian.

d)Sistem Pentadbiran Negeri.

British adakan perubahan pantadbiran dengan membahagikan negeri kepada beberapa buah

daerah yang diketuai oleh seorang pemungut dan Majistret untuk memungut cukai dan mentadbir

keadilan di daerah itu.

ii.Nama Pemungut dan Majistret kemudian ditukarkan kepada Pegawai daerah dan ditugaskan

kepada perkara-perkara berikut;

Kendalikan urusan cukai dan sewa tanah.

Jaga keamanan dan kuatkuasa kan undang-undang.

Bertanggungjawab dalam perkara seperti kesihatan awam.kewangan dan sistem keadilan dalam

daerah di bawah jagaannya.

iii.Wujudnya sempadan geografi yang jelas antara negeri kesan daripada pembahagian negeri

kepada daerah.

iv.Kedudukan daerah ditentukan oleh kesetiaan peribadi pembesar kepada raja.

v.Daerah ini mungkin akan jatuh ke tangan pembesar yang lain jika berlaku pergolakan.

vi.Dalam sistem pentadbiran yang baharu setiap daerah dibahagikan kepada beberapa buah unit

pentadbiran yang lebih kecil dikenali sebagai mukim dengan diketuai oleh seorang penghulu.

viii.Unit di peringkat bawah sekali ialah kampung yang diketahui oleh seorang ketua kampung.

ix.Berperanan sebagai penghubung antara penduduk kampung dengan pentadbiran yang lebih

tinggi.[6]

---

[1] Ruslan Zainuddin, Sejarah Malaysia,(Shah Alam:Fajar Bakti,2003),340.

[2] Ibid,340

[3] Ruslan Zainuddin, Sejarah Malaysia,(Shah Alam:Fajar Bakti,2000),298.

[4] “Pengubahsuaian dalam pentadbiran, ekonomi dan pendidikan.” dalam dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 3, (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013),31.

[5] Ibid,32

[6] Ibid,33

FOKUS STPM P3Peranan Raja Thibaw dalam penentangannya terhadap British pada abad ke-19.

Raja Thibaw dilahirkan pada tahun 1858 di Mandalay, Myanmar. Raja Tihibaw merupakan anak Raja Mindon Min dengan Puteri Laungshe. Raja hibaw mendalami ajaran agama Buddha di tokong sejak kecil lagi. Baginda pemerintah terakhir Dinasti Konbaung di Myanmar. Beliau memerintah antara tahun 1878-1885. Pemerintahannya berakhir detelah pendudukan Hulu Myanmar oleh British. Beliau meninggal dunia pada 19 Disember 1916 di Ratnagiri Fort, India.

Peranan dalam penentangan terhadap British

Raja Thibaw sangat dikuasai oleh Permaisuri Supayalat dan Taingda sehingga Hluttaw, sebuah badan yang berpengaruh dalam sistem pemerintahan pusat merasa terancam lalu terpaksa mengikut sahaja dasar Raja Thibaw dan permaisurinya.

Raja Thibaw mengamalkan pemerintahan yang keras, menekan, dan menindas berbanding dengan pemerintahan ayahandanya yang bertolak ansur dengan istana, rakyat, dan kuasa asing. Sikap Raja Thibaw menyebabkan saudagar-saudagar British merasa tidak puas hati lalu mendesak kerajaan British di India supaya menguasai Myanmar Hulu.

Pada zaman pemerintahan Raja Thibaw perbendaharaan Myanmar Hulu mengalami masalah kekurangan sumber pendapatan. Sebagai menyelesaikan masalah tersebut, Raja Thibaw meningkatkan cukai terhadap golongan masyarakat.

Dari segi pentadbiran, Raja Thibaw menambahkan jumlah jabatan dalam Hluttaw daripada empat menjadi empat belas. Satu unit pentadbiran baharu di peringkat daerah, iaitu khayaing dibentuk mengikut model pentadbiran British di India. Tujuannya adalah untuk memusatkan pentadbiran di istana Myanmar Hulu. Myanmar Hulu dibahagikan kepada sepuluh daerah di

bawah Menteri Daerah. Raja Thibaw juga memperkenalkan jawatan Myo-ok mengikut sistem pentadbiran yang diamalkan oleh British di Myanmar Hilir.

Dasar Luar Raja Thibaw

Hubungan dengan Perancis dan British

      Raja Thibaw mengamalkan dasar berbaik-baik dengan kuasa Perancis sebagai usaha untuk menangani ancaman dan kemaraan British. Beliau memahami bahawa British tidak senang dengan kehadiran Perancis di Annam dan Tongking. Beliau telah bertindak menjalinkan perjanjian perdagangan dengan Perancis dan menghantar wakilnya, Atwinwun ke Paris untuk membuat perjanjian yang ditandatangani pada 1 Januari 1885. Sebenarnya, Raja Thibaw ingin membeli senjata dari Perancis.

      British mendapat tahu tentang usaha Raja Thibaw tersebut. Duta British telah menemui dengan wakil Perancis, Fules Ferry dan menyatakan British akan menggunakan kekerasan ke atas Myanmar sekiranya pihak Perancis masih lagi terlibat dalam perkara senjata ini. Pihak Perancis telah memberi jaminan bahawa isu senjata tidak disentuh dalam perjanjian dengan Myanmar kerana yang ditandatangani hanyalah perjanjian perdagangan yang tidak mengandungi apa-apa implikasi politik atau bantuan ketenteraan kecuali wakil Perancis akan ditempatkan di Mandalay.

       Perancis melalui wakilnya, Frederic Haas pernah menasihati Raja Thibaw supaya mengeratkan hubungan dengan British. Raja Thibaw tegas dengan pendirian tidak mahu menerima semula Residen British.Raja Thibaw berpendapat beliau boleh menangani kekuasaan British dengan bantuan Perancis. Oleh itu, beliau banyak memberi keistimewaan seperti kebenaran menubuhkan bank di Mandalay kepada pihak Perancis. Pembinaan jalan kereta api dari Mandalay ke Toungoo adalah atas pembiayaan Perancis.

Terdapat khabar angin bahawa orang Perancis akan mengambil alih pengurusan hak monopoli diraja, mengawasi perkhidmatan pos, menjalankan kapal-kapal di Sungai Irrawady, dan dapat menyewa lombong-lombong batu delima. Semua perkara tersebut membimbangkan pihak British di Myanmar Hilir. Yang memburukkan Iagi hubungan Raja Thibaw dengan British ialah berita yang menyatakan bahawa Perancis akan menghantar senjata ke Myanmar sebaik sahaja keamanan di Tongking berjaya dipulihkan.

Tindakan Raja Thibaw terhadap Syarikat Perdagangan Bombay-Myanmar

Syarikat Perdagangan Bombay-Myanmar mengusahakan perdagangan kayu jati di kawasan Myanmar Hulu. Raja Thibaw yang tidak menyukai British telah mengambil tindakan terhadap syarikat ini dengan mengemukakan perkara berikut terhadap syarikat tersebut:

(a) Mengeluarkan kayu jati melebihi dua kali ganda daripada yang

dibenarkan.

(b) Memberi rasuah kepada pegawai kerajaan.

(c) Tidak memberi upah yang sewajarnya kepada pekerja-pekerja Myanmar seperti yang dijanjikan.

Syarikat ini didenda sebanyak 23 juta rupee dan ini menyebabkan pihak British berasa tidak berpuas hati walaupun penipuan syarikat tersebut agak benar seperti yang dibuktikan oleh Majlis Hluttaw.British dengan segera meminta diadakan rundingan tetapi Raja Thibaw menolaknya kerana beliau yakin Perancis akan menyokong dan membantu Myanmar dalam saat-saat seperti itu. Akan tetapi, pada bulan September, Freycinet (menggantikan fules Ferry) telah mengubah dasar Ferry dengan serta-merta. Raja Thibaw terpaksa menghadapi sendiri masalahnya dengan pihak British.

British menganggap hukuman Raja Thibaw terhadap syarikat tersebut tidak adil lalu bersiap sedia untuk bertindak secara kekerasan terhadap Myanmar. Duta Myanmar di Perancis dan duta China di London cuba menawarkan diri untuk berunding tetapi British enggan.British menghantar kira-kira 10 000 orang tentera ke Myanmar. British memberi kata dua supaya Raja Thibaw mencari orang tengah bagi menyelesaikan masalah Syarikat Perdagangan Bombay-Myanmar dan pada masa hadapan dasar luar Myanmar akan ditentukan oleh kerajaan British. Raja Thibaw diberi tempoh masa sehingga l0 November 1885 untuk memberi jawapan.

Raja Thibaw membalas dengan reaksi berikut:

(a) Bersetuju menerima wakil British.

(b) Meneruskan hubungannya dengan Perancis.

(c) Memberi hak perdagangan yang sama kepada semua kuasa Barat.British tidak puas hati dengan jawapan Raja Thibaw lalu mengisytiharkan perang ke atas Myanmar Hulu pada 11 November 1885. British berjaya menakluki Myanmar Hulu pada 1 Januari 1886.Kejayaan ini menyebabkan Myanmar menjadi tanah jajahan British sepenuhnya. 

FOKUS STPM Sumbangan tokoh Filipina Macapagal

oleh-AHMAD BIN YAAKOB

Presiden Diosdado Pangan Macapagal menjadi Presiden Filipina antara tahun 1961 dan 1965.Macapagal memainkan peranan membangunkan negara mengikut cara tersendiri.Macapagal merupakan pemimpin yang lebih liberal dan memerintah mengikut dasar demokrasi negara.[1]

                                 

Latar Belakang

Diosdado Pangan Macapagal lahir di Lubao, Pampanga pada 28 September 1910. Beliau meninggal dunia di Makati Ciry Metro Manila pada 21 April 1997 pada umur 86 tahun Macapagal merupakan Presiden Filipina yang kesembilan (1961 - 1965) bagi menggantikan Presiden Carlos P. Garcia. Beliau dipilih oleh sebuah gabungan ahli Parti Liberal dan Parti Progresif kerana keupayaan beliau membasmi amalan rasuah.

Macapagal diberi gelaran 'Orang Terjujur' (The lnconuptable) sejajar dengan usaha membasmi kegiatan rasuah dalam pemerintahan beliau.Tempoh sebagai Presiden tamat apabila beliau kalah kepada calon Parti Nasionalis iaitu Ferdinand Marcos pada tahun 1965. Semasa pemerintahannya sebagai Presiden Filipina, Macapagal telah melaksanakan dasar ekonomi untuk melindungi rakyat.[2]

Pembaharuan yang dilakukan oleh Macapagal

Macapagal telah mengamalkan dasar laissez-faire dalam ekonomi. Beliau melaksanakan program politik, ekonomi dan sosial bertujuan untuk mengembangkan ekonomi negara seterusnya.

Program politik

(a) Dalam usahanya untuk merangsang pertumbuhan ekonomi, Macapagal telah menerima nasihat dari penyokong-penyokongnya yang kaya supaya membiarkan mata wang peso Filipina bergerak mengikut pasaran pertukaran wang asing. Melalui dasar kewangan ini, berjuta-juta peso dapat dipungut setiap tahun.

(b) Macapagal telah melakukan pelbagai usaha untuk menghapuskan rasuah dalam sektor-sektor tertentu.

(c) Pada tahun 1962, Macapagal mengubah tarikh perayaan rasmi Hari Kemerdekaan Filipina dari 4lutai (hari Amerika Syarikat memberikan kemerdekaan kepada Filipina pada tahun 1946 kepada 12 Jun (hari semasa Emilio Aquinaldo mengumumkan kemerdekaan dari penjajah Sepanyol pada tahun 1898).

(d) Pada dasarnya keputusan beliau ini disebabkan Amerika Syarikat enggan membayar ganti rugi ke atas kemusnahan yang dilaksanakan oleh pasukan tenteranya di Filipina semasa Perang Dunia Kedua. Tetapi Macapagal telah memberi alasan bahawa tindakan beliau tersebut merupakan keputusan hukum tentang waktu yang telah ditetapkan sebelum itu.

(e) Semasa penubuhan gagasan Persekutuan Malaysia, Macapagal telah membuat pengumuman rasmi menuntut hak terhadap Sabah pada bulan Jun 1962.

(f) Kerajaan Macapagal dengan tegasnya membuat tuntutan dan mendakwa Sabah masih sebahagian daripada milik Kesultanan Sulu.

(g) Tuntutan ini dibuat berdasarkan perjanjian antara Sultan Iamalul Alam dengan Baron Von Overbeck pada22 Januari 1878.

(h) Baron Von Overbeck telah menjual haknya kepada Alfred Dent yang telah menubuhkan syarikat perdagangan. Syarikat perdagangan ini kemudian berjaya mendapat Piagam Diraja daripada kerajaan British dan pada tahun 1881, syarikat tersebut dinamakan Syarikat Borneo Utara British (SBUB). SBUB diberi kuasa mentadbir Sabah sehingga Perang Dunia Kedua. Pada tahun 1946, SBUB menyerahkan pemerintahan Sabah kepada kerajaan British. Sejak itu Sabah menjadi Jajahan Mahkota British.[3]

Program sosial

(a)    Memperkenalkan nilai-nilai kemasyarakatan dalam masyarakat.

Dari segi sosial beliau bertindak menghapuskan rasuah dan memperkenalkan nilai-nilai kemasyarakatan Filipina.[4]Macapagal diberi gelaran orang terjujur sejajar dengan usaha membasmi kegiatan rasuah dalam kerajaan.

Program ekonomi

(a) Meningkatkan pengeluaran makanan.

Antara matlamat pentadbiran beliau ialah meningkatkan pengeluaran makanan dan melaksanakan dasar sosioekonomi yang berani.

(b) Menjalankan program sosioekonomi yang berani.

(c) Meningkatkan pekerjaan.

Dalam usaha untuk menyelesaikan masalah pengganguran yang merupakan salah satu masalah utama pentadbirannya, beliau mewujudkan Pentadbiran Pekerjaan Asas (EEA). Bantuan ini menyediakan lebih banyak peluang pekerjaan untuk penduduk Filipina bagi membolehkan mereka mengatasi masalah kemiskinan dan meningkatkan ekononi negara.

(d) Melaksanakan program reformasi tanah melalui Kod Reformasi Tanah Pertanian 1963.

Pemansuhan sewa dan program reformasi tanah yang disertakan dalam Kanun Tanah Pertanian Pembaharuan 1963 menekankan usaha untuk memerangi kemiskinan secara besar-besaran.Beliau menandatangani pemansuhan tersebut pada 8 Ogos 1963. Tujunnya adalah untuk menghapuskan perhambaan terhadap penewa tanah kepada kebebasan  dan keslamatan petani di tanah milik mereka. Walau bagaimana pun beliau gagal dalam melaksanakan reformasi tanah.[5]

Kesimpulannya, Persiden Macapagal merupakan seorang negarawan ulung Filipina. Beliau telah banyak membawa perubahan sama ada dari segi politik, sosial dan skonomi.Presiden Macapagal tidak dapat melakukan beberapa dasar ekonomi kerana mendapat bantahan dan penentangan daripada Parti Nasionalis di bawah pimpinan Ferdinand Marcos yang telah menguasai Dewan Perwakilan dan Senat dalam Parlimen Filipina. Namun demikian, pertumbuhan ekonomi telah meningkat sebanyak 5.157% semasa pemerintahan Macapagal.[6]

---

[1] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2015),410.

[2] Ibid,411.

[3] Ong Loo Chen, Pra U Teks STPM Penggal 3, (Bandar Baru Bangi:Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.,2014),411.

[4] [iv]“Sumbangan Tokoh iaitu Macapagal dan Phibun Songkram”, dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah Penggal 3,151.

[5] Ruslan Zainuddin dan Abd Sukor Yusuf,AceAhead Teks STPM Sejarah Malaysia dan Asia Tenggara (1800-2000)Penggal 3  Edisi Kemaskini, (Shah Alam: Oxford Fajar,2014) ,375.

[6] Ibid,411.

FOKUS STPM P3 2016 3.Huraikan perubahan-perubahan pentadbiran yang berlaku di Negeri-Negeri Melayu pada tahun 1874 hingga 1896. [20]

FOKUS STPM P3 2016 3.Huraikan perubahan-perubahan pentadbiran yang berlaku di Negeri-Negeri Melayu pada tahun 1874 hingga 1896. [20]

Campur tangan British di Negeri-Negeri Melayu telah mengubah sistem pentadbiran tempatan kepada sistem pentadbiran Barat. Antara perubahan pentadbiran yang berlaku ialah Sistem Residen yang diperkenalkan di Negeri-Negeri Melayu bertitik tolak dari Perjanjian Pangkor di Perak pada tahun 1874, diikuti Selangor 1875, Negeri Sembilan 1895 dan Pahang 1888. Selepas itu diperkenalkan pula Persekutuan 1896 yang mengabungkan Neger-Negeri Melayu seperti Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang di bawah satu gabungan yang dikenali sebagai Negeri-Negeri Melayu Bersekutu.

      Pembaharuan terhadap pentadbiran tempatan telah dilakukan oleh Residen yang menyebabkan raja dan pembesar-pembesar Melayu kehilangan kuasa. Pentadbiran negeri diketuai oleh sultan yang dibantu oleh Residen.Residen menasihati sultan dalam segala hal pentadbiran kecuali yang berkaitan dengan agama dan adat resam Melayu.

      Majlis Mesyuarat Negeri (MMN) ditubuhkan untuk membolehkan pegawai-pegawai British berunding  dengan sultan dan pembesar-pembesar tempatan.tentang pentadbiran negeri, penggubalan undang-undang dan perkara-perkara yang berkaitan dengan kepentingan orang Melayu.

      Ahli-ahli Mesyuarat seramai 10 orang iaitu Residen yang berkuasa menamakan ahli-ahli Majlis Mesyuarat Negeri yang diluluskan oleh gabenor dan dilantik secara rasmi oleh sultan seumur hidup. Majlis Mesyuarat Mesyuarat Negeri akan bersidang sebanyak 7 kali setahun.

      Kuasa Majlis Mesyuarat Negeri pada peringkat awala ialah menasihati sultan. Tetapi kemudiannya bertambah seperti menggubal dan menyusun undang-undang, menjadi Mahkamah Rayuan Tertinggi terutama berkait dengan hukuman mati yang hanya akan mendapat kelulusan Majlis Mesyuarat Negeri, mengurus pencen orang Melayu, perlantikan ketua tempatan dan pegawai-pegawai kerajaan serta menguruskan perubahan cukai.

      Residen paling berkuasa dalam   MMN. Residen akan menyiapkan agenda dan setelah berbincang dengan gabenor. Mereka akan mengusulkan sesuatu undang-undang yang dibincangan dan MMN. Setelah perbahasan dibuat rang undang-undang mesti ditandatangani oleh sultan setelah dipersetujui Gabenor.

      Penubuhan MMN telah menyebabkan sultan hilang kuasa. Walaupun menjadi pengerusi MMN, tetapi sultan tidak mempunyai kuasa penuh dan terpaksa mengikut nasihat Residen. Pentadbiran negeri pula telah dibahagikan kepada beberapa buah daerah yang diketuai oleh Pegawai Daerah. Pegawai Daerah bertugas sebagai pemungut cukai, menjaga perbendaharaan daerah, menjaga dan mengekalkan keamanan, melaksanakan keadilan dan mengawal kesihatan awam.

      Bagi melicinkan pentadbiran daerah beberapa jabatan yang diketuai oleh Pegawai British ditubuhkan. Contohnya Jabatan Kerja Raya, Jabatan Polis dan Jabatan Perubatan. Pegawai daerah bertanggungjawab mengawal jabatan tersebut. Setiap daerah dibahagi kepada mukim yang diketuai oleh penghulu. Penghulu dilantik dari alangan pembesar-pembesar dan anak-anak raja tempatan. Penghulu menerima gaji dari hasil tambahan tempatan. Tugas Penghulu ialah mengutip hasil tanah, menyelesaikan masalah dan keselamatan Mukim. Masalah dalam Mukim diselesaikan oleh Mahkamah Penghulu. Penghulu juga menyimpan kira-kira serta laporan bertulis.

      Tujuan British melantik penghulu daripada kalangan orang Melayu ialah untuk memudahkan mereka menyampaikan dasar kerajaan dan mendapat maklum balas daripada rakyat tempatan.

      Pentadbiran mukim pula telah dibahagikan kepada unit yang lebih kecil iaitu kampung yang diketuai oleh Ketua Kampung. Ketua Kampung dilantik dari kalangan orang yang berpengaruh dan dihormati oleh masyarakat. Kapitan Cina juga dilantik untuk melindungi dan menjaga orang Cina. Pentadbiran di peringkat bandar juga dibentuk untuk untuk memastikan pembangunan dan kebersihan bandar-bandar di NMB.

      Pada tahun 1890, Lembaga Kesihatan telah ditubuhkan untuk menyelia dan mentadbir bandar Kuala Lumpur. Ahli-ahlinya terdiri daripada pegawai-pegawai British seperti Jurutera Jabatan Kerja Raya, Ketua Polis daerah dan individu yang dilantik oleh Residen. Tugas Lembaga Kesihatan ialah mengeluarkan lesen peniaga dan penjaja, menjaga kebersihan bandar dan meluluskan pelan pembangunan.

     

      Menurut Perjanjian Persekutuan 1896, empat buah Negeri-Negeri Melayu iaitu Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang disatukan menjadi Negeri Melayu Bersekutu (NMB) dengan pusat pentadbiran di Kuala Lumpur.Persekutuan telah mengukuhkan lagi pentadbiran British di Negeri-Negeri Melayu apabla kuasa raja masih tidak dapat dikukuhkan.

      NMB ditadbir oleh Residen Jeneralyang bertanggungjawab kepada Pesuruhjaya Tinggi atau Gabenor Negeri-Negeri Selat. Sulta dikehendaki mengikut nasihat dalam semua hal kecuali yang berkaitan dengan agama Islam. Residen Jeneral beribu pejabat di Kuala Lumpur.

      Jawatan Residen masih dikekalkan tetapi mereka tidak boleh bertindak sesuka hatidan mesti melaksanakan arahan Residen Jeneral.

      Sultan masih berkuasa di negeri masing-masing dan bersetuju memberi bantuan kepada negeri-negeri yang memerlukan bantuan mengikut nasihat Residen Jeneral. Sultan akan menggangotai Majlis Persidangan Raja-Raja atau DURBAR yang berperanan membincangkan perkara-perkara untuk kepentingan bersama. DURBAR dianggotai oleh empat orang Raja-Raja Melayu, Empat Orang Residen British, Pesuruhjaya Tinggi dan Ketua Setiausaha.

      Melalui DURBR Sultan Idris telah membuat teguran dan mencadangkan supaya dentralisasi dilaksanakan kerana pemusatan kuasa yang berlebihan oleh Persekutuan.

      MMN akan menjalankan tugas seperti biasa tetapiperkara yang berkaitan anggaran belanjawan tahunan dan draf undang-undang diserahkan kepada Gabenor melalui Residen Jeneral untuk disahkan.

      Jabatan Persekutuan telah ditubuhkan di Kuala Lumpur dan ketua-ketuanya berperanan untuk memberi arahan dan menyelaraskan tugas-tugas di keempat-empat buah negeri. Ketua Persekutuan bertanggungjawab kepada Residen Jeneral.

      Jabatan-jabatan yang ditubuhkan seperti Jabatan Kehakiman, Polis, Suruhanjaya Tanah dan Galian, Nazir-Nazir Sekolah, Ketua Akauntan dan Ketua Juru ukur .

      Majlis Mesyuarat Persekutuan (MMP) 1909 ditubuhkan untuk menggantikan DURBAR akibat bantahan Raja-Raja Melayu. MMP sepatutnya berfungsi sebagai badan penasihat kepada sultan. Tetapi sultan hanya menjadi ahli biasa dan tidak mempunyai kuasa mempengerusikan mesyuarat MMP ataupun membatalkan usul-usul yang dibentangkan.

      MMP mempunyai kuasa melebihi had dan MMN  hanya berfungsi dalam perkara yang berhubung dengan adat-istiadat dan agama Islam sahaja.MMP gagal mengembalikan kuasa sebenar kepada sultan dan kuasa dipusatkan kepada Pesuruhjaya Tinggi. Oleh itu desakan semakin kuat agar dasar desentralisasi atau pengagihan kuasa dilaksanakan secepat mungkin.

      Kesimpulannya,perubahan-perubahan pentadbiran yang berlaku telah mengukuhkan lagi kedudukan British di Negeri-Negeri Melayu. Kuasa sultan dan Majlis Mesyuarat Negeri semakin diketepikan terutama dengan pengenalan Negeri Melayu Bersekutu yang akhirnya membawa desakan sultan agar kuasa mereka dikembalikan melalui dasar pengagihan kuasa

Fokus STPM 2016 Undang-Undang 99 Perak telah berjaya mewujudkan suasana kehidupan yang harmoni dalam masyarakat Melayu abad ke-19. Bincangkan.20m

Undang-Undang 99 Perak berasal dari Parsi dan dibawa ke Perak pada abad ke 19 oleh Syed Hassan al-Farodz dari Hadramaut.Undang-undang ini menetapkan kesalahan dan hukuman bagi 99 kelakuan.Disasarkan dalam bentuk dialog.Pengalaman undang-undang 99 Perak adalah lebih dipengaruhi oleh adat tempatan berbanding dengan unsur islam.

      Antara Tugas dan Tanggungjawab Pemerintah. Undang-undang 99 Perak memperlihatkan pengaruh adat berbanding unsur islam.Fasal 77 dalam undang-undang ini memperuntukkan takhta pemerintahan akan diwarisi oleh anak gahara yang paling tua dan jika tiada, yang kecil akan mewarisi.Undang-Undang 99 Perak menunjukkan lebih kepada pengaruh adat kerana mengikut Islam dalam soal pemilihan pemimpin ditentukan melalui konsep musyawarah.Contoh sistem pemerintahan yang lebih kepada mengamalkan adat lebih daripada islam .Hal ini dapat mewujudkan suasana yang harmoni pada zaman itu.

      Selain itu, Bidang Jenayah, Undang-undang 99 Perak lebih memperlihatkan kepada adat tempatan daripada unsur islam.Situasi ini boleh dilihat dalam soal pembunuhan sesama orang islam mengikut Fasal 23, orang islam yang membunuh orang islam lain tidak boleh dijatuhi hukuman bunuh sebaliknya dia dikatakan menjadi kafir.

      Hukuman ini tidak selaras dengan pengaruh hukum islam yang mengatakan seseorang yang membunuh akan dihukum bunuh juga.Contohnya,pembunuh akan dikenakan denda empat tahil ,dua paha emas,atau dua dirham dan disedekahkan setahil sepaha emas.Hukuman ini dapat mengurangkan kes pembunuhan dalam kalangan masyarakat islam dengan adanya denda yang dikenakan.

      Seterusnya, Urusan kekeluargaan seperti perkahwinan,pembahagian harta, dan penzinaan. Soal Penzinaan ,Fasal 50 yang menyentuh tentang hal penzinaanMengikut undang-undang ini, jika kedua-kedua penzina mengakuinya,mereka hanya diperintah bernikah dan membayar denda sepaha emas.Pernyataan sebegini jelas memperlihatkan hukuman dalam undang-undang ini lebih kepada adat tempatan daripada unsur islam.

      Jika Penghulu mendapati tiada kesalahan yang dilakukan, maka kesalahan itu boleh dibincangkan atau dimaafkan. Mengikut hukum islam bagi kesalahan zina seseorang yang tidak berkahwin dikenakan sebat 100 kali rotan. Melalui hukuman ini kegiatan maksiat dan penzinaan dapat dibendung pada masa itu.

      Dalam Soal Perkahwinan pula,menurut Fasal 65 –Pasangan yang baru dinikahkan tidak dibenarkan bersama selama lebih kurang 40hari di atas alas an untuk menjaga keimanan masing-masing. Tetapi mengikut islam ,selepas akad nikah dilangsungkan atau disahkan ,jadi suami isteri tinggal bersama.Contoh melalui perkahwinan ,perbuatan khalwat dapat dibendung maka suasana kehidupan yang harmoni dalam masyarakat melayu abad ke 19 dapat diwujudkan .

      Akhir sekali, Peraturan dan Adat Istiadat. Adat semasa menghadap ,memilih dan melantik raja. Contoh protokol semasa berada di dalam istana.

Kesimpulannya,hukuman yang terdapat dalam undang-undang 99 Perak didapati eberapa aspek

seperti pembunuhan,penzinaan,pewarisan harta tidak selaras dengan pengaruh hukum islam. Tegasnya ,undang-undang ini Berjaya menjamin keselamatan dan keamanan dalam Masyarakat Melayu.

RUJUKAN/SUMBER-Modul Puncak Sejarah Penggal 3 STPM Negeri Melaka 2015

FOKUS STPM 2016-Huraikan reaksi masyarakat tempatan terhadap kuasa asing di Sabah dan Sarawak sehingga awal abad ke 20.

Pada abad ke 19 hingga abad ke 20, masyarakat tempatan telah bangun menentang kuasa asing di Sabah dan Sarawak.Di Sabah, gerakan menentang Syarikat Borneo Utara British bermula pada tahun 1880 hingga tahun 1917 manakala penentangan terhadap Sarawak berlangsung dari tahun 1841 hingga tahun 1930-an.Penentangan terhadap kuasa asing ini adalah disebabkan pelbagai perubahan dan peraturan baru yang dilaksanakan dalam bidang politik, ekonomi dan sosial.

Antaranya ialah, Penentangan Mat Salleh (1894-1900), Mat Salleh dilahirkan di Inanam dan merupakan pemerintah Sungai Sugut.Penentangan Mat Salleh dikaitkan dengan perubahan politik, ekonomi dan sosial yang dibawa oleh SBUB dalam memerintah Sabah.

      Penentangan beliau disebabkan oleh pengenalan cukai yang membebankan dan dipengaruhi oleh semangat perjuangan jihad orang Sulu.Pada tahun 1895, Mat Salleh dan beberapa pembesar tempatan pergi ke Sandakan untuk berunding dengan SBUB tentang pengenalan cukai, lesen dan tindakan terhadap penduduk tetapi tidak dilayan walau sudah menunggu selama 10 hari. Pada 1897, Mat Salleh memimpin orang Bajau di Sungai Inanam dan Mengkabang menyerang pelabuhan SBUB di Pulau Gaya. Mat Salleh menubuhkan kubu pertahanan di Ranau.

SBUB menawarkan pelan damai untuk menghalang kemaraan Mat Salleh tetapi SBUB mungkir janji.Mat Salleh terbunuh dan Tambunan diambil alih oleh SBUB.

      Selain itu, Penentangan Antanom di Rundum (1910-1915) Kaum Murut tidak puashati dengan pengenalan peraturan baharu oleh SBUB dan berlaku penentangan yang diketuai oleh Antanom di Rundum.Penentangan berlaku akibat pengenalan cukai ke atas minuman tuak, cukai ladang dan cukai-cukai lain.

      Penentangan juga disebabkan keluarga kaum Murut dizalimi, pengenalan buruh paksa dan pembinaan jalan yang akan menganggu roh nenek moyang mereka. Pada tahun 1915, Antanom dan pengikutnya telah membakar bangunan kerajaan di Pensiangan. SBUB menghantar 400 tentera menyerang Antanom di Sungai Selangit.

      Antanom dan kaum Murut menentang kerana mempertahankan hak mereka namun SBUB tetap dapat meluaskan kuasa mereka di Sabah.

      Seterusnya, Penentangan Syarif Masahor di Sungai Rajang (1853). Syarif Masahor dilantik oleh Sultan Brunei sebagai gabenor Sarikei di Sungai Rajang.Penentangan Syarif Masahor terhadap James Brooke kerana kedudukannya terancam. Beliau membuat pakatan dengan Datu Patinggi Abdul Ghafur untuk menentang Brooke.Angkatan tentera Brooke mengalahkan pakatan tersebut.

      Syarif Masahor menyerang kubu James Brooke di Kanowit, dua pegawai British terbunuh dan ramai orang Melayu dan Iban terbunuh.Serangan di Kuching Syarif Masahor kalah dan melarikan diri ke Brunei. Penentangan ini dapat dipatahkan dan kedudukan James Brooke bertambah kukuh di Sarawak. Syarif Masahor dibuang ke Singapura dan datu Patinggi Abdul Ghafur ditangkap oleh Belanda dan dibuang ke Betawi.

      Akhir Sekali, Penentangan Rentap (1853). Rentap ialah pemimpin Iban yang menentang PentadbiranJames Brooke sebab menganggap orang Iban sebagai lanun.Penentangan juga disebabkan James Brooke menghapuskan penempatan orang Iban di Sungai Skrang.

      Rentap berjaya menawan kubu Brooke di Sungaig Skrang pada 1853. Charles Brooke mempengaruhi 3000 orang Iban dan 500 orang melayu menyerang kubu Rentap di Bukit Sadok pada 1857.Pada 1861 James Brooke menyerang kubu Bukit Sadok menggunakan meriam Bujang Sadok dan kubu Rentap musnah. Rentap Berjaya ditewaskan dan pengaruh Brooke lebih kukuh di Sarawak.

      Kesimpulannya, penentangan masyarakat tempatan di Sabah dan Sarawak terhadap kuasa asing kerana tidak puashati dengan perubahan dalam pentadbiran mereka kedudukan pemimpin tempatan yang terancam.Namun kebangkitan ini dapat dipatahkan oleh SBUB di Sabah dan Keluarga Brooke di Sarawak. Selain dapat mengukuhkan lagi kedudukan mereka di sana.

SUMBER-Modul Puncak Sejarah Penggal 3 STPM Negeri Melaka 2015